Jak przygotować pole pod rzepak – optymalne zarządzanie resztkami pożniwnymi i regenerowanie gleby

Rzepak jest jedną z najważniejszych roślin uprawnych w Polsce, odgrywając kluczową rolę w rolnictwie i przemyśle spożywczym. W obliczu wyzwań związanych z warunkami klimatycznymi oraz wymaganiami rynku optymalizacja procesu przygotowania pola pod zasiew rzepaku staje się priorytetem. Właściwe zarządzanie resztkami pożniwnymi oraz regeneracja gleby są kluczowe dla zapewnienia zdrowego wzrostu i wysokich plonów rzepaku.

Jak przygotować pole pod rzepak?

Pod klasyczną uprawę rzepaku zaleca się przeprowadzenie dwóch zestawów prac polowych. Pierwszy, pożniwny, obejmuje wykonanie podorywki na głębokość 10-12 cm tuż po żniwach. Następnie, po wschodzie chwastów, pole należy zabronować, a przy późnym siewie także zwałować. Kolejnym etapem są prace przedsiewne, które mają na celu stworzenie odpowiednich warunków do siewu. Gleba powinna być spulchniona, ale nie przesuszona, ponieważ zbyt głęboki siew utrudnia kiełkowanie i osłabia rośliny, czyniąc je podatnymi na choroby.

W ramach przygotowania przedsiewnego zaleca się orkę na głębokość 20-22 cm, którą wykonuje się 2-3 tygodnie po podorywce. Po orce, również należy odczekać 2-3 tygodnie, aby gleba osiadła i przywróciła naturalny podsiąk. Bezpośrednio przed siewem rzepaku, pole warto przejechać agregatem uprawowym z wałem strunowym w celu ostatecznego doprawienia gleby. Oprócz prac polowych ważne jest również odpowiednie nawożenie od detoksykacja gleby które odpowiednie przygotuje stanowisko. 

Czy rzepak to wymagająca roślina?

Na naszych polach można spotkać rzepak w odmianie jarej i ozimej z czego ta druga dominuje w polskich uprawach. Uprawa rzepaku wymaga najlepszych gleb, bogatych w składniki odżywcze, materię organiczną oraz zdolnych do zatrzymywania wody, o pH od lekko kwaśnego do zasadowego. Jednym z największych wyzwań w uprawie rzepaku są jego wschody. Pod koniec sierpnia często występują susze lub intensywne opady deszczu, co utrudnia równomierne wschody roślin. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie pola do siewu rzepaku. Dla wielu gospodarstw rzepak stanowi też jedyny przerywnik w zbożowym płodozmianie, co zwiększa plon pszenicy uprawianej po nim średnio o 1 tonę na hektar.

Na jakich glebach najlepiej rośnie rzepak?

Rzepak osiąga dobre plony na glebach pszennych o wysokiej jakości, klasy II – IIIb. Może być również uprawiany na glebach górskich, pszenno-żytnich i żytnich dobrych klasy IVa, pod warunkiem że są one dobrze utrzymane. Nie zaleca się uprawy rzepaku na glebach z podeszwą płużną oraz glebach oglejonych i orsztynowych.

Najlepsze podłoże dla rzepaku to żyzne gleby z przepuszczalnym podglebiem, umiejscowione na glinie, z głęboką warstwą próchniczną. Idealne są czarnoziemy średnie i mocne, gleby brunatne, mady oraz dobrze rozwinięte rędziny.

Rzepak dobrze rośnie na glebach o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie (pH 5,1 – 6,5). Może być również uprawiany na rędzinach o nieco wyższym pH. Natomiast gleby ubogie w próchnicę, o zniszczonej strukturze gruzełkowatej, zakwaszone i zachwaszczone nie nadają się do uprawy rzepaku ozimego.

Jaki przedplon przed rzepakiem?

Najlepszymi przedplonami dla rzepaku ozimego są bobik, groch jadalny, groch pastewny, koniczyna czerwona, mieszanki koniczyny z trawami oraz lucerna po pierwszym pokosie. Dobrze sprawdzają się także ziemniaki oraz ozime i jare mieszanki pastewne.

Najmniej korzystne są przedplony w postaci zbóż ozimych (jęczmień, żyto, pszenżyto, pszenica), choć często są one wykorzystywane z powodu dominacji zbóż w uprawach. Rzepak po jęczmieniu jarym czy pszenicy ozimej wymaga uproszczeń w uprawie roli, co może ograniczać plony. Pszenica jara i owies nie nadają się na przedplony ze względu na późne schodzenie z pola i lekkie gleby, na których są uprawiane. Na glebach ciężkich przedplonami dla rzepaku mogą być jedynie rośliny szybko schodzące z pola, co umożliwia staranne przygotowanie gleby.

Znaczenie odpowiedniego przygotowania pola

Przed rozpoczęciem uprawy rzepaku kluczowe jest odpowiednie przygotowanie pola, w tym likwidacja resztek pożniwnych po uprawie poprzedzającej lub przedplonu. Resztki pożniwne mogą być źródłem patogenów i toksyn, które negatywnie wpływają na rozwój rzepaku. Dlatego właściwe zarządzanie resztkami pożniwnymi jest kluczowe dla zapewnienia zdrowego wzrostu i rozwoju roślin.

TERRA biofix – innowacyjne rozwiązanie w nawożeniu

Preparat TERRA biofix jest nawozowym środkiem mikrobiologicznym, który wspomaga procesy detoksykacji gleby oraz jej regeneracji. Preparat ten skutecznie i bezpiecznie powoduje rozkład resztek pożniwnych, co zapobiega namnażaniu się patogenów i toksyn w glebie. Ponadto, zwiększa aktywność mikrobiologiczną gleby, co sprzyja zdrowemu wzrostowi roślin.

Cechy i zalety:

• Detoksykacja gleby – preparat rozkłada toksyny i resztki organiczne, minimalizując ryzyko ich negatywnego wpływu na młode rośliny rzepaku. Dzięki temu gleba jest wolna od szkodliwych substancji, co sprzyja zdrowemu wzrostowi roślin.

• Regeneracja gleby – poprawia strukturę gleby i jej żyzność, co wspiera rozwój systemu korzeniowego roślin. Zwiększona aktywność mikrobiologiczna gleby poprawia jej strukturę i zdolność do zatrzymywania wody, co jest szczególnie istotne w warunkach suszy.

• Ochrona przed patogenami – zmniejsza populację patogenów w glebie, co ogranicza ryzyko chorób roślin. Dzięki temu rośliny są mniej narażone na infekcje i mogą rosnąć w zdrowym środowisku.

Praktyczne zastosowanie

Stosowanie preparatu powinno być integralną częścią przygotowania pola pod zasiew rzepaku. Preparat ten należy aplikować na resztki pożniwne po zbiorze poprzedniej uprawy. Zaleca się dokładne rozprowadzenie preparatu na powierzchni gleby w formie oprysku, a następnie dokładne wymieszanie go z wierzchnią warstwą gleby. Zabieg wykonuje się w formie oprysku na powierzchnię pola – zalecana dawka to 500 g/ha. Istotne jest wykonanie jak najszybciej mulczowania lub innej metody uprawy, tak aby dokładnie wymieszać preparat z wierzchnią warstwą gleby.

Łączenie z nawozami azotowymi

Dla jeszcze lepszych efektów zaleca się łączenie preparatu z nawozami azotowymi. Azot, obok potasu, fosforu i magnezu jest kluczowym składnikiem odżywczym dla roślin, przyspieszającym mineralizację resztek pożniwnych. Połączenie preparatu z nawozami azotowymi (5 – 15 kg/ha) przyspiesza proces rozkładu materii organicznej, co dodatkowo zwiększa żyzność gleby i przygotowuje ją do zasiewu rzepaku. Wybór odpowiedniego nawozu azotowego oraz zastosowana dawka uzależniona jest od specyficznych potrzeb gleby i roślin.

Problemy plantatorów rzepaku i sposoby radzenia sobie z nimi

Plantatorzy rzepaku często napotykają różnorodne problemy, które mogą negatywnie wpływać na ich uprawy. Oto niektóre z najczęstszych wyzwań oraz sposoby radzenia sobie z nimi:

• Patogeny żyjące w glebie – choroby glebowe, takie jak zgnilizna korzeni, fuzarioza, czerń krzyżowych i sucha zgnilizna kapustnych, mogą znacząco obniżyć plony. Patogeny te mogą powodować uszkodzenia korzeni, łodyg oraz liści, prowadząc do zmniejszenia powierzchni asymilacyjnej rośliny i obniżenia plonów. W Polsce straty spowodowane przez choroby glebowe mogą sięgać nawet 20-30% rocznych plonów. Stosowanie TERRA biofix pomaga w redukcji populacji patogenów w glebie, minimalizując ryzyko wystąpienia infekcji.

• Niska żyzność gleby – brak odpowiednich składników pokarmowych w glebie prowadzi do słabego wzrostu roślin. Słaba struktura gleby i słaba zasobność w składniki odżywcze utrudnia rozwój systemu korzeniowego, co z kolei zmniejsza zdolność roślin do pobierania wody i składników odżywczych. Preparat poprawia strukturę gleby i zwiększa jej żyzność, co sprzyja zdrowemu rozwojowi roślin.

• Pozostałości pestycydów – chemiczne środki ochrony roślin mogą pozostawiać szkodliwe resztki w glebie, które negatywnie wpływają na zdrowie roślin i mikroorganizmów glebowych. Pozostałości pestycydów mogą hamować wzrost roślin, prowadzić do deformacji i redukcji plonów. Preparat wspomaga proces detoksykacji, rozkładając toksyny i resztki chemikaliów.

• Stres wodny – brak wody lub jej nadmiar może negatywnie wpływać na rozwój roślin. Susza zmniejsza plony rzepaku poprzez ograniczenie fotosyntezy i translokacji składników odżywczych, podczas gdy nadmiar wody może prowadzić do gnicia korzeni i obumierania roślin. TERRA biofix poprawia strukturę gleby, zwiększając jej zdolność do zatrzymywania wody, zachowując równocześnie optymalne warunki wilgotnościowe dla wzrostu i rozwoju roślin, co pomaga roślinom przetrwać okresy suszy.
   

Doświadczenia rolników i wyniki badań

Rolnicy, którzy regularnie stosują TERRA biofix, zauważają wyraźną poprawę w kondycji gleby i zdrowiu swoich upraw. W badaniach polowych przeprowadzonych na terenie Polski, stosowanie tego preparatu przyczyniło się do poprawy struktury gleby, zwiększenia aktywności mikrobiologicznej oraz redukcji populacji patogenów.

Przykład gospodarstwa partnerskiego z powiatu krasnostawskiego pokazuje, że po zastosowaniu preparatu, rośliny były bardziej odporne na choroby grzybowe, a plony były wyższe o 12% w porównaniu do kontroli bez zastosowania preparatu. Gleba była lepiej przygotowana do zasiewu rzepaku, co przełożyło się na lepszy rozwój roślin i wyższe plony.
 

Jak przygotować pole pod siew i uprawę rzepaku – podsumowanie

Optymalne przygotowanie pola pod zasiew rzepaku, detoksykacja gleby i likwidacja resztek pożniwnych, są kluczowe dla zdrowego wzrostu roślin i uzyskania obfitych plonów. Stosowanie preparatu wspomaga procesy regeneracji gleby, poprawia jej strukturę oraz chroni przed patogenami. Łączenie TERRA biofix z nawozami azotowymi dodatkowo przyspiesza mineralizację resztek pożniwnych, zwiększając żyzność gleby i przygotowując ją do zasiewu rzepaku. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu gleby, rolnicy mogą oczekiwać wyższych plonów i lepszej jakości swoich upraw, co przekłada się na większe zyski i satysfakcję z ich pracy.

Więcej informacji na temat preparatu można znaleźć na stronie www.agriport.pl, gdzie dostępne są szczegółowe opisy wszystkich produktów oraz porady dotyczące ich stosowania.

Opracował: Piotr Kucharczyk, Product Manager, Agriport sp. z o.o.